Nieoczekiwany… Cmentarz żydowski



Stowarzyszenie „Kolejka Marecka” zaprasza na spacer z cyklu „Targówek nieoczekiwany”. Tym razem na cmentarz żydowski przy ulicy Św. Wincentego. To gratka, bo nekropolia nie jest dostępna dla zwiedzających. Start w niedzielę 11 października o godzinie 11:00.
Nekropolia to najstarszy z istniejących w Warszawie żydowskich cmentarzy. Zajmuje ok. 5 hektarów. Uczestnicy będą mieli okazję do poznania ciekawej przeszłości tego miejsca. Spacer po niedostępnym jeszcze dla zwiedzających cmentarzu będzie możliwy dzięki życzliwości Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie.
Uwaga! Przypominamy, że ze względu na charakter odwiedzanego miejsca, panowie proszeni są o zabranie nakryć głowy.
Chętni spotykają się w niedzielę, 11 października, o godzinie 11:00 na przystanku autobusów ZTM Kołowa 01 (ulica Św. Wincentego przy Kołowej/Obwodowej w kierunku Odrowąża). Spacer może trwać około 2 godzin.
Cmentarz żydowski na Bródnie (dawniej “Kirkut Praski”) został założony w 1780 roku przez Szmula Jakubowicza Zbytkowera, nadwornego bankiera Stanisława Augusta Poniatowskiego. Służył głównie ludności Warszawy prawobrzeżnej, aż do wybuchu II wojny światowej.
W czasie wojny Niemcy zdewastowali cmentarz oraz wycięli cenny starodrzew. Płyty nagrobne posłużyły im do wyłożenia dróg i lotnisk. Z tysięcy grobów, które były tu przed wojną, zostało tylko ok. 3000 macew i nagrobków, które w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku ściągnięto w jedno miejsce, a część powywożono jako materiał budowlany w różne części Warszawy. Poza tym ówczesne władze niezbyt się cmentarzem interesowały.
Dopiero w latach osiemdziesiątych XX wieku zaniedbanym cmentarzem zajęła się Fundacja Rodziny Nissenbaumów. Cmentarz ogrodzono żelaznym parkanem, w którym znajdują się trzy bramy. Ozdobna brama od ulicy Biruty to główne wejście. Tworzą ją dwa pylony z płaskorzeźbami. Według informacji fundacji Nissenbaumów płaskorzeźba po lewej stronie to scena przekazywania pamięci pokoleniowej, natomiast druga płaskorzeźba przedstawia Żydów modlących się przed egzekucją, jaka miała tu miejsce w 1942 roku. Są tam również hebrajskie inskrypcje. Od bramy w głąb cmentarza, przez młody las, prowadzi brukowana centralna aleja. Znajduje się przy niej kilka odtworzonych kwater z charakterystycznymi, półcylindrycznymi nagrobkami z piaskowca i stojącymi przed nimi macewami.
Organizatorzy przypominają o konkursie fotograficznym na zdjęcia ze spacerów „Targówek nieoczekiwany”. Na zwycięzców czekają nagrody, a najciekawsze prace będą także prezentowane w gmachu Urzędu Dzielnicy Targówek i na stronie internetowej kolejkamarecka.org.pl. Zdjęcia na konkurs można przesłać pod adres e-mailowy: konkurs@kolejkamarecka.org.pl. Regulamin konkursu jest dostępny TUTAJ.
Projekt „Targówek nieoczekiwany” realizowany jest przy współpracy z Urzędem Dzielnicy Targówek m.st. Warszawa.


